Chiến tranh Ukraina: Kiev đã thắng Nga trên mặt trận truyền thông

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky họp trực tuyến với Nghị Viện Châu Âu ngày 01/03/2022. AFP - JOHN THYS
Trọng Nghĩa
Từ khi chiến sự bùng lên tại Ukraina, hầu như cả thế giới đều ủng hộ cuộc kháng chiến của người dân nước này chống quân xâm lược Nga. Theo ghi nhận của giới phân tích, đối mặt với một kẻ thù vượt trội về mặt quân sự, Ukraina ít ra đã giành được một chiến thắng đầu tiên, đó là trên mặt trận truyền thông.

Người đầu tiên góp phần mang lại chiến thắng cho Ukraina trong lãnh vực truyền thông không ai khác hơn là tổng thống Volodymyr Zelensky. Bằng cách liên tục lên tiếng thông qua các video trên mạng, cho thấy rõ là ông vẫn ở lại Kiev để tổ chức kháng chiến, Zelensky đã chinh phục được thế giới. Mọi người đều so sánh sự can đảm của ông với sự hèn nhát của cựu tổng thống Afghanistan vào năm ngoái, đã vội vã bỏ trốn khỏi Kabul ngay trước khi đất nước rơi vào tay phiến quân Taliban.

Theo phân tích của nhật báo Pháp Le Monde, các lực lượng vũ trang và dân quân tình nguyện Ukraina cũng đã có một nỗ lực đáng kể để cho thấy thế giới thấy là cuộc chiến tranh này xuất phát từ dã tâm của tổng thống Nga Vladimir Putin. Vô số đoạn video do các binh sĩ và tình nguyện viên Ukraina tung lên mạng, cho thấy nhiều người lính Nga rất trẻ bị bắt làm tù binh và cho biết tuổi tác, tên tuổi, quê quán. Những thanh niên Nga này có vẻ mất phương hướng, thường giải thích rằng họ đã bị lừa dối, không biết là phải chiến đấu ở Ukraina.

Một điểm đáng chú ý hơn nữa là bộ Quốc Phòng Ukraina đã mời mẹ của các binh sĩ Nga bị bắt đến đón họ về. Sáng kiến này được đưa ra sau khi họ cho ra mắt trang web và kênh Telegram 200rf.com, bao gồm các bức ảnh chụp hộ chiếu và tài liệu quân sự được giới thiệu như là của những người lính Nga tử trận, cùng với các video quay các tù binh.  

Các động thái trên của Ukraina đã thành công trong việc cho thấy là Kiev minh bạch và nhân đạo hơn so với cường quốc Nga, chỉ mới bắt đầu công nhận một số tổn thất nhân mạng của họ vào ngày 2/3.

Chiến tranh bị che khuất ở Nga
Điểm đáng chú ý là các thông tin của  Ukraina về cuộc chiến đang diễn ra, được truyền tải trong thời gian thực, không chỉ là kết quả của một chiến lược ban hành từ trung ương, mà còn bắt nguồn từ vô số người dân vô danh, liên tục quay phim và phát sóng những hành động phản kháng hàng ngày của họ nhờ một mạng điện thoại vẫn đang hoạt động.  

Người dân Ukraina cho thấy nỗ lực của họ, như thu nhặt chai rỗng để sản xuất bom xăng, hay như vào hôm thứ Tư, 2/3, trong khi Kharkiv bị nghiền nát dưới một trận mưa bom, người dân Ukraina đã có thể quay phim cảnh chặn đường dẫn đến nhà máy điện hạt nhân ở thành phố Enerhodar để ngăn cản lực lượng Nga tiếp cận.  

Đối mặt làn sóng thông tin đó, Matxcơva đã không có tường thuật nào nhắm đối lại, thậm chí còn phủ nhận thực tế vốn rất rõ ràng. Lý do là vì ở Nga đã có lệnh là không được nói đến chiến tranh.

Dĩ nhiên là cuộc chiến truyền thông cũng có một vài nét lệch lạc hay quá đáng, với việc lưu hành những thông tin không thể kiểm chứng được, như những huyền thoại đầu tiên trên Twitter và Instagram về “bóng ma Kiev", một phi công Ukraina được cho là đã bắn rơi năm máy bay địch trên thủ đô, trong ngày đầu tiên của xung đột.

Nhưng dẫu sao thì cảm tình ngày của thế giới dành cho Ukraina cho đến lúc này là bằng chứng cho thấy là Kiev đã thắng được Nga trên mặt trận thông tin.